İklim Değişikliği Karadeniz'de Balık Popülasyonunu Vuruyor
Uzmanlar uyarıyor: Hamsi ve istavritin göç düzeni değişti, av sezonları tehlikede
Karadeniz’in serin ve verimli sularında yıllardır sürdürülen balıkçılık faaliyetleri, iklim değişikliğinin etkisiyle ciddi bir tehdit altında. Son yıllarda deniz suyu sıcaklıklarında yaşanan artışlar ve oksijen seviyelerindeki düşüş, başta hamsi ve istavrit olmak üzere birçok ekonomik değeri yüksek balık türünün göç düzenini değiştirdi. Uzmanlar, bu durumun av sezonlarını kısaltabileceğini, stokların hızla tükenebileceğini ve balıkçılık ekonomisinin olumsuz etkileneceğini ifade ediyor.
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Uğur Sunlu, Karadeniz’de sıcaklıkların mevsim normallerinin 2-3 derece üzerinde seyrettiğini belirterek, “Sıcaklık artışı, özellikle pelajik türlerde davranışsal değişimlere yol açıyor. Hamsi gibi türler, kıyıdan uzaklaşıyor veya erken göç ediyor. Bu da balıkçıların avladığı miktarı azaltıyor” dedi.
Türkiye Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) tarafından yayınlanan son raporda ise Karadeniz’in güney kıyılarında balık çeşitliliğinde yüzde 30’a varan bir düşüş olduğu vurgulandı. Aynı rapora göre denizlerdeki oksijen seviyesinin azalması, balık yumurtalarının gelişimini de olumsuz etkiliyor.
Balıkçılar ise sahada yaşadıkları değişimi şöyle özetliyor: “Eskiden kasımda dolu ağ çekerdik, artık ocak sonunu zor görüyoruz. Balık hem daha az geliyor hem de daha küçük boyda.”
Uzun Vadeli Etkiler ve Çözüm Arayışları
Uzmanlara göre, denizlerdeki bu değişimin sadece balıkçılığı değil, ihracat, iş gücü ve gıda güvenliği gibi alanları da doğrudan etkileme potansiyeli var.
Prof. Dr. Deniz Ayas (Mersin Üniversitesi) şu önerilerde bulunuyor:
Balık stoklarının korunması için dinamik av yasakları uygulanmalı
Erken uyarı sistemleri kurulmalı
Küçük ölçekli balıkçılar için iklim değişikliğine dayanıklı geçim destekleri geliştirilmeli
Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ise bölgesel gözlem ağlarının genişletilmesi ve sürdürülebilir avcılık yönetimleri üzerine yeni projelerin gündemde olduğunu açıkladı.