Türkiye, Dünyanın Önde Gelen İhracatçılarından Biri Olmasına Rağmen Rusya'dan Hamsi İthalatına Başladı

Medyagunlugu.com'un haberine göre, dünyanın önde gelen hamsi üretici ve ihracatçılarından biri olan Türkiye, ilk kez Rusya'dan hamsi ithalatına başladı.

Bu adım, Türkiye’nin 2023 yılındaki rekor hamsi avına rağmen atıldı ve Karadeniz’e kıyısı olan iki ülke arasındaki ticaret dinamiklerinde fiyatlamanın ne denli etkili olduğunu gözler önüne serdi.

Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Krasnodar ve Kuzey Kafkasya Balıkçılık İşletmeleri Birliği Başkanı Yuriy Atanov, bu sezon Novorossiysk açıklarında avlanan hamsilerin Türk ithalatçıların ilgisini çektiğini belirtti.

Türkiye’nin Karadeniz kıyılarında gelişmiş bir hamsi endüstrisi bulunmasına rağmen, Atanov, Türk ithalatçıların Rus hamsisine yönelmesinin tamamen ekonomik nedenlerden kaynaklandığını söyledi.
“Bizim hamsilerimiz daha ucuz,” dedi Atanov, Medyagunlugu.com’a verdiği demeçte.

Rusya’da hamsinin kilogram fiyatı genellikle 300 ila 400 ruble (yaklaşık 138–185 Türk lirası) arasında değişiyor. Ancak Ekim ayında Novorossiysk’te bu fiyat 600 rubleye (yaklaşık 277 TL) kadar yükselmiş ve bu artış, kamuoyunda fiyatlara yönelik şikayetlere neden olmuştu.

Türkiye’de ise Nisan ayı itibarıyla hamsinin kilogram fiyatı yaklaşık 250 lira civarındaydı.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2024 yılına ait “Su Ürünleri Raporu”na göre, hamsi hâlâ Türkiye sularında en çok avlanan ve ekonomik açıdan en önemli balık türü olma özelliğini koruyor.

Rapora göre, Türkiye’nin hamsi avı 2023 yılında bir önceki yıla kıyasla %117 artışla 273.915 tona ulaşarak son beş yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Son beş yıldaki hamsi av miktarları dalgalı bir seyir izledi. 2019 yılında 96.452 ton olan av miktarı, 2020’de 262.544 tona yükseldi. Ancak 2021’de bu rakam 151.598 tona, 2022’de ise %17’lik yıllık düşüşle 125.980 tona geriledi. 2023’te ise keskin bir toparlanma yaşandı.

Uzmanlar, bu dalgalanmaların iklim değişikliği, deniz kirliliği, balık bulucu cihazların yaygın kullanımı ve özellikle aşırı avlanmaya bağlı stok tükenmesi gibi çeşitli faktörlerden kaynaklandığını belirtiyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın uyguladığı kota ve mevsimsel av yasaklarına rağmen, hamsi stokları üzerindeki baskı devam etmekte ve bu durum balığın ortalama boyutu ile besin değerinin düşmesine neden olmaktadır.

Türkiye’nin toplam su ürünleri üretiminin yaklaşık %93’ü – yani yaklaşık 454.000 ton – çevresindeki denizlerden elde edilmekte olup, bunun yaklaşık %75’i Karadeniz kaynaklıdır. 2021 yılında Türk basınında çıkan haberlere göre, deniz suyu sıcaklıklarının olağanüstü şekilde artması nedeniyle hamsi sürüleri Gürcistan ve Rusya açıklarındaki daha serin sulara göç etmiştir.

Türkiye’nin 1,7 milyar dolarlık su ürünleri ihracatının büyük kısmı Avrupa Birliği ülkelerine yapılırken, 2023 yılında en büyük ithalatçı Rusya olmuştur. Rusya, geçen yıl Türkiye’den 61.726 ton su ürünü satın aldı.

15 Nisan’da sona eren son av sezonunun sonunda Türkiye, 20 ülkeye yaptığı hamsi ihracatından 9,17 milyon dolarlık döviz geliri elde etti.

İthalat tarafında ise Türkiye en fazla su ürününü – başta uskumru ve sardalya olmak üzere – Fas’tan, ayrıca uskumru, istavrit ve somon balığını Norveç’ten almaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın son raporunda Rusya’dan yapılan hamsi ithalatına dair herhangi bir veri yer almamaktadır; bu da söz konusu ticaretin yeni ve gelişmekte olan bir ilişki olduğunu göstermektedir.